Józef Chełmoński, Matka Boża Częstochowska, akwarela/gwasz 1903 r. Na obrazie widoczne korony klementyńskie skradzione w 1909 r. Fot. Dom Aukcyjny Agra Art
Blisko sto lat temu miała miejsce zuchwała kradzież na Jasnej Górze, która wstrząsnęła całym polskim społeczeństwem. W nocy z 22 na 23 października 1909 r. złodzieje obrabowali cudowny wizerunek Matki Bożej Częstochowskiej. Ukradli złote korony ofiarowane przez papieża Klemensa XI w 1717 r., perłową sukienkę oraz liczne kosztowności i wota umieszczone obok obrazu. Jednym z kamieni szlachetnych, który dodawał koronie maryjnej szczególnego blasku był wspaniały 29-karatowy żółty brylant – pamiątka rodzinna przekazana przez Sobańskich. W roku 1890 urodził się Felix hr. Sobański. Jego ojciec – hr. Michał, człowiek głębokiej wiary i wielkiej pobożności poszedł pieszo z Warszawy do Częstochowy, aby podziękować za narodziny pierworodnego syna i zdrowie żony (Ludwiki z hr. Wodzickich). Ofiarował Matce Bożej cenne wotum, wspomniany brylant, który paulini umieścili w koronie Jasnogórskiej Pani.
Nadzwyczajny dodatek „Gazety Częstochowskiej” z 23 października 1909 r. z informacją o rabunku na Jasnej Górze
Fragment artykułu w „Gazecie Częstochowskiej” z 23.10.1909 r. z informacją o darze Sobańskich
Skradzione korony klementyńskie utrwalił na swych obrazach Józef Chełmoński, który w 1903 r., na zaproszenie paulinów, namalował kilka kopii cudownego obrazu. W wydanym w tym samym roku „Przewodniku ilustrowanym po Jasnej Górze w Częstochowie” ks. Józefa Adamczyka czytamy: „Cudowny Obraz okryty jest sukienką drogocenną. Sukienek jest trzy: perłowa, wyszyta na aksamicie błękitnym, rubinowa na zielonym i brylantowa na karmazynowym; zmieniane bywają co roku w Wielki Czwartek. Sukienki te przygotowane były w 1717 r. na dzień Koronacyi Cudownego Obrazu z drogich kamieni przez wieki zebranych w skarbcu. Wyhaftował je brat zakonny Makary Szypkowski. W 1843 r. sukienki przeszyte zostały na nowy aksamit. Najświętsze Głowy Cudownego obrazu uwieńczone są złotemi, brylantami ozdobionemi koronami; każdą koronę podtrzymuje dwóch aniołów ze złota i drogich kamieni.”
W roku 1910 papież Pius X ofiarował Matce Bożej Jasnogórskiej nowe korony wykonane przez watykańskich złotników. W roku 2017, w trzechsetną rocznicę koronacji cudownego obrazu, Narodowy Bank Polski wyemitował banknot kolekcjonerski, na którym przedstawiono korony papieża Klemensa skradzione w 1909 r. Autorką projektu banknotu była Justyna Kopecka.
Banknot kolekcjonerski z wizerunkiem koron papieża Klemensa XI, upamiętniający trzechsetną rocznicę koronacji obrazu Matki Bożej Częstochowskiej. Projekt banknotu – Justyna Kopecka. Fot. NBP