W dniu 9 maja 2025 roku, z inicjatywy Fundacji im. Feliksa hr. Sobańskiego, przy wejściu do hospicjum Sióstr Felicjanek przy ul. Nowowiejskiej 10A w Warszawie zawisła tablica informująca o historii domu.
Budynek „Schronienia paralityków pod wezwaniem św. Rocha im. Hrabiów Sobańskich”, wzniesiony został w 1876 r. przez Feliksa hr. Sobańskiego, (1833 – 1913) właściciela Guzowa na Mazowszu i Obodówki na Ukrainie.
Schronienie dla paralityków przed 1939 r. Fot. z Archiwum Zgromadzenia Sióstr Felicjanek – Prowincji Matki Bożej Królowej Polski w Warszawie
W domu przeznaczonym dla ok. 160 podopiecznych posługiwały początkowo tercjarki franciszkańskie. W 1918 r., na prośbę rodziny Sobańskich, opiekę nad chorymi przejęło Zgromadzenie Sióstr Świętego Feliksa z Kantalicjo. W tym samym roku prywatne rekolekcje odprawiła tu bł. Matka Elżbieta Róża Czacka, a zakład odwiedził abp Achille Rattii (późniejszy Pius XI). W 1935 r. wizytę złożył także abp Francesco Marmaggi, nuncjusz apostolski w Polsce.
Kaplica w schronieniu przed 1939 r. Fot. z Archiwum Zgromadzenia Sióstr Felicjanek – Prowincji Matki Bożej Królowej Polski w Warszawie
W 1943 r., po przeniesieniu chorych, personelu i zamieszkałej tu Ludwiki z hr. Wodzickich Michałowej hr. Sobańskiej do kamienicy przy ul. Leszno 77, Niemcy urządzili w budynku szpital. Rok później na Woli brutalnie zamordowali wysiedlonych, w tym Ludwikę Sobańską.
Sala chorych w schronieniu przed 1939 r. Fot. z Archiwum Zgromadzenia Sióstr Felicjanek – Prowincji Matki Bożej Królowej Polski w Warszawie
Podczas Powstania Warszawskiego w 1944 r. budynek został uszkodzony, a jedno skrzydło całkowicie zburzone. Po wojnie Siostry Felicjanki rozpoczęły remont. W latach 1945-1948 prowadziły tu dwie kuchnie dla dorosłych i dzieci, noclegownię dla chłopców z pogotowia opiekuńczego i stołówkę Caritas dla studentów. Od roku 1948 instytucje stopniowo likwidowano, organizując dom opieki dla chorych kobiet, który w 1955 r. został zatwierdzony jako Zakład Specjalny dla Chronicznie Chorych. Od 2022 r. w budynku działa także Hospicjum Sióstr Felicjanek im. bł. Hanny Chrzanowskiej.
Budynek schronienia (hospicjum) obecnie. Fot. Marcin Brzeziński
Budynek schronienia (hospicjum) obecnie. Fot. Marcin Brzeziński
Budynek schronienia (hospicjum) obecnie. Fot. Marcin Brzeziński
Od lewej: Michał Sobański – prezes Fundacji im. Feliksa hr. Sobańskiego, s. Wiktoria Kulpa (Dyrektorka Hospicjum), s. Maksymilia. W tle nowa tablica informacyjna, 9 maja 2025, fot. Marcin Brzeziński
Wejście do schronienia (hospicjum), z lewej nowa tablica informacyjna, fot. Marcin Brzeziński
