Hrabiowski tytuł Sobańskich

 

16 Junosza. 2007Feliks Sobański skierował w dniu 24 czerwca 1880 r. list do papieża Leona XIII. Kłaniając się do stóp Jego Świątobliwości prosił o łaskę nadania jemu oraz jego synom: Michałowi i Kazimierzowi dziedzicznego tytułu hrabiowskiego. Przedstawiał swoją rodzinę i wskazywał hierarchów kościelnych, którzy znali dom Sobańskich i mogli zaświadczyć o cnotach i zasługach proszącego. Wśród nich wymienił arcybiskupa Zygmunta Szczęsnego Felińskiego (przebywającego wówczas na zesłaniu w Rosji), ks. Antoniego Sotkiewicza (administratora archidiecezji warszawskiej pod nieobecność Felińskiego), bpa Wincentego Popiela (wówczas ordynariusza diecezji kujawsko-kaliskiej) oraz bpa Aleksandra Bereśniewicza (wówczas administratora diecezji żmudzkiej). Całą sprawę wspierał przebywający wówczas w Watykanie kardynał Mieczysław Ledóchowski.

Leon XIII, po zapoznaniu się ze świadectwami wielkiej dobroczynności i ofiarności Feliksa Sobańskiego na rzecz Kościoła katolickiego przychylił się do jego prośby. W swym breve apostolskim z 7 września 1880 r. stwierdził co następuje: „…z poważnych i ze wszech miar wiary godnych świadectw uznaliśmy, że ty i twoja rodzina, od dziadów i przodków sławna, zasobna w liczne bogactwa, wyżej ceni sobie szczególną gorliwość w pobożności i religii, łaskawość względem biednych, posłuszeństwo wobec Najświętszej Stolicy Piotrowej i jest zalecana najwyższą chwałą wszystkich cnót. Dlatego do tego z namysłem doszliśmy, abyśmy tego rodzaju twoje zalety i wyborne zasługi uświetnili znakomitym tytułem przechodzącym także na twoich potomków, który byłby dla ciebie i twoich potomków znakiem stałej życzliwości papieskiej (…) Chcąc zatem udekorować cię i twoich potomków znakomitym zaszczytem i oszacować względem wszystkich innych itd., mocą naszej władzy apostolskiej ciebie i twoich drogich synów Michała i Kazimierza, a także ich (…) potomków i zstępnych pierworodnych w linii męskiej, jeśli tylko ci urodzą się z prawych małżeństw i będą trwać w religii katolickiej i też w wierze i posłuszeństwie wobec Świętej Stolicy Apostolskiej, czynimy, postanawiamy i stanowimy hrabiami.”

Kazimierz hr. Sobański, młodszy syn hr. Feliksa, zmarł bezpotomnie w 1909 r. Na swego jedynego spadkobiercę wyznaczył bratanka Antoniego (dziennikarza i pisarza, późniejszego autora „Cywila w Berlinie”). Ten ostatni, jako drugi syn, nie miał prawa do tytuł. Michał hr. Sobański zwrócił się więc do papieża Piusa X z pokorną prośbą, aby zechciał rozciągnąć tytuł także na młodszego syna. Ojciec święty wydał stosowne breve 6 kwietnia 1911 r. i pozwolił „szczególnie zaszczytny tytuł hrabiego przekazać także na tego Antoniego”. Po jego bezpotomnej śmierci w 1941 r. jedynym spośród Sobańskich, uprawnionym do używania tytułu był Feliks (zm. 1965) – ostatni dziedzic Guzowa przed II wojną. Po Feliksie tytuł, na zasadzie primogenitury, przypadł jego synowi Michałowi (zm. 1984), wnukowi Markowi (zm. 2014) wreszcie prawnukowi Michałowi – obecnemu współwłaścicielowi Guzowa. 

Marcin Brzeziński

Breve Leona XIII przyznające Feliksowi Sobańskiemu oraz jego synom Michałowi i Kazimierzowi tytuł hrabiego papieskiego (Archivum Secretum Vaticanum; Sec. Brev., Reg. 5771, ff. 253r-257v)

[k. 253] Dilecto Filio Felici Sobański Varsaviensi

Leo PP XIII

Dilecto Fili salutem etc. Ex gravibus omnique fide dignis testimoniis accepimus te tuamque familiam ab avis et maioribus illustrem, divitiarum copia abundantem singulare praeseferre pietatis ac religionis studium, in egenos benignitatem, et erga Beatissimi Petri Sedem obsequiam, omniumque virtutum laude summopere commendari. Ideo in id consilii venimus, ut huiusmodi tuas laudes egregiaque merita splendidissimo ad posteros quoque transmittendo te ac tuos augeamus titulo, qui tibi tuisque perenne sit benevolentiae Pontificiae argumentum, et ad bene de Apostolica Sede merendum et ad potiora in dies e re catholica praestanda stimulus.

Praecipuo te igitur ac tuos decorare volentes honore, et a quibusvis etc. censentes Apostolica auctoritate Nostra harum litterarum vi te, tuosque dilectos filios Michaelem et Casimirum, eorumque [k. 253v] posteros et descendentes in masculina tantum primogenitorum linea, dummodo hi ex legitimis nuptiis sint progeniti et in catholica religione atque in fide et obsequio erga Sanctam Sedem Apostolicam perseverant, comites facimus, dicimus et constituimus.

Proinde tibi natisque tuis Michaeli et Casimiro eorumque posteris ac descendentibus supradictis, ut honorificentissimo hoc titulo in privatis publicisque tabulis, in diplomatibus quibusque et in apostolicis etiam litteris dici et appellari, utque omnibus ac singulis iuribus, honoribus, praeeminentiis, praerogativis, quibus alii praenobili comitis titulo insignes ex iuris praescripto vel ex usu et consuetudine utuntur fruuntur, uti ac frui libere liciteque possetis et valeatis tenore praesentium concedimus et indulgemus.

Decernentes has litteras nostras firmas etc. fore etc. obtinere etc. suffragari etc. attentari, non obstantibus etc. quibuscumque.

Volumus autem, ut praesentium litterarum [k. 257] transumptis manus eadem adhibeatur fides, ac si etc. exhibitae vel ostensae. Datum [inną ręką] S. P. die septima Septembris 1880, anno tertio [koniec innej ręki]

Oratori eiusque natis Michaeli et Casimiro horumque posteris ac descendentibus in masculine primogenitorum linea titulus comitis conceditur

[k. 253] Drogiemu synowi Feliksowi Sobańskiemu z Warszawy

Leon papież XIII

Drogiemu synowi pozdrowienie itd. Z poważnych i ze wszech miar wiary godnych świadectw uznaliśmy, że ty i twoja rodzina, od dziadów i przodków sławna, zasobna w liczne bogactwa, wyżej ceni sobie szczególną gorliwość w pobożności i religii, łaskawość względem biednych, posłuszeństwo wobec Najświętszej Stolicy Piotrowej i jest zalecana najwyższą chwałą wszystkich cnót. Dlatego do tego z namysłem doszliśmy, abyśmy tego rodzaju twoje zalety i wyborne zasługi uświetnili znakomitym tytułem przechodzącym także na twoich potomków, który byłby dla ciebie i twoich potomków znakiem stałej życzliwości papieskiej, a także zachętą do czynienia zasług dla Stolicy Apostolskiej i do większego przodowania codziennie w sprawach religii.

Chcąc zatem udekorować cię i twoich potomków znakomitym zaszczytem i oszacować względem wszystkich innych itd., mocą naszej władzy apostolskiej ciebie i twoich drogich synów Michała i Kazimierza, a także ich [k. 253v] potomków i zstępnych pierworodnych w linii męskiej, jeśli tylko ci urodzą się z prawych małżeństw i będą trwać w religii katolickiej i też w wierze i posłuszeństwie wobec Świętej Stolicy Apostolskiej, czynimy, postanawiamy i stanowimy hrabiami.

Zgodnie z powyższym zezwalamy i dopuszczamy niniejszym pismem tobie i synom twoim Michałowi i Kazimierzowi i ich potomkom i zstępnym wyżej wspomnianym, aby używali i określali się tym najzaszczytniejszym tytułem w prywatnych i publicznych dokumentach, w aktach jakiegokolwiek rodzaju, a także w pismach apostolskich, jak też aby używali i korzystali z wszelkich i każdego z osobna praw, zaszczytów, przywilejów, prerogatyw, których inni odznaczeni tytułem hrabiego używają i korzystają, czy to na mocy przepisu prawa, czy to na podstawie uzusu i zwyczaju, wolno i legalnie.

Nakazując to pismo nasze prawomocne itd., utrzymywać itd., przestrzegać itd., sprzyjać itd. popierać (…)

Chcemy zatem, aby niniejszemu pismu [k. 257] i jego odpisom była dawana wiara, jeżeli itd. będzie przedstawiane i okazywane.

Dano w Rzymie u Świętego Piotra, dnia 7 września roku 1880, a trzeciego naszego pontyfikatu.

Petentowi i jego synom Michałowi i Kazimierzowi oraz ich potomkom i zstępnym pierworodnym w linii męskiej przyznaje się tytuł hrabiego.

(z języka łacińskiego przetłumaczył Łukasz Gołaszewski)

Breve Piusa X przyznające Antoniemu Sobańskiemu tytuł hrabiego papieskiego

(Archivum Secretum Vaticanum Segr. Stato, Brevi Ap. 32, ff. 362r-369v) 

Dilecto filio Michaeli Sobański comiti

Pius Papa X

Dilecto filii etc. benedictionem.

Propter eximia virtutum ornamenta Felix pater tuus insigni comitis titulo a rec. mem. Leone XIII dec. nostro hoc privilegio exornatus fuit, ut sive ad te sive ad Casimirum, fratrem tuum natu minorem, eandem dignitatem transmittere posset.

Cum vero idem Casimirus, qui Antonium, filium tuum tertio genitum, ex asse heredem instituit, nuper sit vita functus, humiliter nobis preces adhibuisti, ut ad hunc quoque natum comitatem titulum extendere dignaremur.

Nos ad igitur [k. 362v] Pontificiae benevolentiae significatione te tuasque complectentes, et confisi tertium filium tuum patrui non minus bonorum quam laudum heredem fore, ac religionem et Romanam Cathedram constanti studio prosecuturum, te, dilecte fili, libenter facultate donamus, ut perhonorificum comitis titulum etiam ad ipsum Antonium transmittere queas.

Huius autem posteros in primogenitorum linea masculina tantum, dummodo sint a legitimis nuptiis progeniti, a catholica religione numquam desciverint, atque in obsequio huic schedi debito perseverent, praesentium item tenore comites facimus, constituimus, renuntiamus.

Propterea tuo, quem supra memoravimus, [k. 363] filio, eiusque praedictis posteris, concedimus ac largimur, ut in publicis privatisque tabulis, diplomatibus et apostolicis etiam litteris quibuscumque hoc honoris titulo dici et nuncupari licite porrint advaleant, utque utantur fruantur singulis quibusque honoribus, privilegiis, praerogativis, indultis, quibus alii huiusmodi dignitate aucti, utuntur fruuntur, vel utifrui possunt ac poterunt.

Volumus autem, ut hi omnes, suo quique tempore a nobis vel a Romanis Pontificibus successoribus nostris digni iudicentur, qui comitali hoc titulo ex apostolica declaratione et confirmatione potiantur.

Decernentes sortiri et obtinere ac suo, quem supra memoravimus, filio, eiusquem praedictis posteris in omnibus etc. attentari etc. Non obstantibus etc. quibuscumque.

[k. 363v] Datum die sexta Aprilis 1911 anno octavo.

Facultas comitis titulum ad tertiogenitum transmittendi

De speciali mandato Sanctissimi

Drogiemu synowi Michałowi Sobańskiemu hrabiemu

Pius papież X

Drogiemu synowi itd. [pozdrowienie i apostolskie] błogosławieństwo.

Z powodu niezwykłych cnót Feliks, ojciec twój, ozdobiony został znakomitym tytułem hrabiowskim przez świętej pamięci Leona XIII naszego poprzednika, z tym przywilejem, aby mógł go przenieść albo na ciebie, albo na Kazimierza, twego młodszego brata.

Kiedy zaś tenże Kazimierz, który Antoniego, twojego syna urodzonego jako trzecie dziecko, ustanowił swoim jedynym dziedzicem, niedawno życie zakończył, pokornie wniosłeś do nas prośby, abyśmy zechcieli rozciągnąć tytuł hrabiego na tego także syna.

My wobec tego, [k. 362v] okazując znak łaskawości papieskiej wobec ciebie i twoich potomków, a także ufając, że trzeci twój potomek stryjowi będzie dziedzicem nie mniej w majątku jak w chwale, a też że będzie stałą gorliwością szedł za religią i Stolicą Piotrową, tobie, drogi synu, łaskawie pozwalamy, abyś mógł szczególnie zaszczytny tytuł hrabiego przekazać także na tego Antoniego.

Z tej przyczyny twemu synowi, którego wcześniej wspomnieliśmy, [k. 363] i jego potomkom zezwalamy i dopuszczamy, aby w publicznych i prywatnych dokumentach, aktach i także pismach apostolskich którychkolwiek tym zaszczytnym tytułem zgodnie z prawem był nazywany i określany, a także aby używał i korzystał z wszystkich poszczególnych zaszczytów, przywilejów, prerogatyw, praw, których inni tego rodzaju godnością zaszczyceni używają i korzystają albo używać mogą i będą mogli.

Chcemy zatem, aby ci wszyscy, każdy w swoim czasie gdy zostaną przez nas albo naszych następców biskupów rzymskich uznani za godnych, dostąpili tego tytułu hrabiowskiego z mocy apostolskiej deklaracji i potwierdzenia.

Nakazując przydzielić i trzymać, i swemu, którego wyżej wspomnieliśmy, synowi i jego potomkom we wszystkim itd. popierać itd. Niezależnie od itd. którychkolwiek.

[k. 363v] Dano dnia 6 kwietnia roku 1911, a ósmego pontyfikatu.

Zgoda na przeniesienie tytułu hrabiego na syna trzeciego z urodzenia

Ze specjalnego polecenia Jego Świątobliwości

(z języka łacińskiego przetłumaczył Łukasz Gołaszewski)

Galeria