W dniu 13 marca 2019 r. fundacje: im. Feliksa hr. Sobańskiego oraz Trzy Trąby (Macieja Radziwiłła) przekazały dar dla Muzeum im. Józefa Piłsudskiego w Sulejówku – brązowy odlew rzeźby Mariana Konarskiego przedstawiającej marszałka na koniu. Wykonano go z oryginalnego modelu gipsowego przygotowanego na konkurs na pomnik marszałka ogłoszony w 1936 r.
Rzeźba jest wykonanym w brązie odlewem z gipsowego modelu przygotowanego na konkurs na pomnik Piłsudskiego, który miał stanąć przed wojną w krakowskich Oleandrach, ostatecznie jednak nie powstał. Model się zachował i otrzymujemy trzeci z ośmiu wykonanych z niego odlewów brązowych. To wyjątkowej urody, dynamiczna, pozbawiona patosu rzeźba; jesteśmy szczęśliwi, że trafia do naszych zbiorów. Obecnie w kolekcji mamy ponad 22 tys. obiektów muzealnych i warto podkreślić, że jedną trzecią z tego stanowią dary, często pamiątki rodzinne osób związanych z marszałkiem. Z perspektywy muzeum dary i pomoc dla instytucji kultury w postaci filantropii jest czymś bezcennym – mówił podczas uroczystości przekazania rzeźby dyrektor Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku Robert Supeł.
Prezes Fundacji im. Feliksa hr. Sobańskiego – Michał Sobański zaznaczył: Celem naszej fundacji jest promowanie tożsamości narodowej. I uznaliśmy razem z fundacją Trzy Trąby Macieja Radziwiłła, że ta rzeźba na 100-lecie odzyskania przez Polskę niepodległości będzie świetnym darem od naszych dwóch fundacji, które właśnie mają za cel promowanie postaw patriotycznych. Model gipsowy rzeźby przechowali spadkobiercy Mariana Konarskiego, którzy zdecydowali się na wykonanie kilku odlewów w brązie. I kiedy dowiedziałem się, że taka rzeźba, z taką historią i takiego autora jest do kupienia pomyślałem od razu o Muzeum Józefa Piłsudskiego. Nabyliśmy ją więc jako dwie fundacje od razu w myślą o przekazaniu do zbiorów muzeum.
Prezydent rady fundacji Trzy Trąby Maciej Radziwiłł podkreślił, że jego fundacja wspiera różne przedsięwzięcia kulturalne. A Muzeum Józefa Piłsudskiego jest chyba dla każdego Polaka ważnym projektem. Myślę, że to jedna z ciekawszych rzeźb marszałka i powinna się znaleźć w jego muzeum. Kilku przedstawicieli rodziny Radziwiłłów było bliskimi współpracownikami marszałka m.in. jego adiutant Stanisław Wilhelm Radziwiłł, który poległ w czasie wyprawy kijowskiej. Drugą osobą był Janusz Radziwiłł, sekretarz Rady Regencyjnej, który m.in. przysłużył się także do uwolnienia Piłsudskiego z Magdeburga, potem był jego bliskim współpracownikiem po zamachu majowym – powiedział Maciej Radziwiłł.
Jak przypomniała Katarzyna Jaruzelska-Kastory z Muzeum Józefa Piłsudskiego, Marian Konarski był jednym z członków interesującego przedwojennego stowarzyszenia artystów +Rogate Serce+”, zorganizowanego przez Stanisława Szukalskiego. Był on tak ciekawą postacią, że obecnie film dokumentalny o nim zrobił Leonardo DiCaprio. Tu mamy rzeźbę jego najbliższego towarzysza ze stowarzyszenia. Rzeźbę dosyć awangardową, która ukazuje marszałka jako świetnego, zdecydowanego jeźdźca, ale nie ma równocześnie jakiegoś wymiaru pompatycznego czy heroicznego. Ukazuje marszałka raczej od takiej ludzkiej strony niż jakiegoś niedoścignionego herosa – zaakcentowała.
Marian Konarski (1909-1998) był malarzem, rzeźbiarzem i teoretykiem sztuki, członkiem Związku Polskich Artystów Plastyków. Przez większość życia związany z Krakowem i Małopolską. Prowadził pracownię malarsko-lakierniczą. Jego prace znajdują się m.in. w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie i Wrocławiu, Muzeum Polskiego w Chicago oraz kolekcjach prywatnych. (PAP)
Anna Kondek-Dyoniziak/Dzieje.pl