Aktualności

Układ ruralistyczny Guzowa wpisany do rejestru zabytków

Uklad.ruralistyczny.Guzow.zalacznikMazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków wpisał układ ruralistyczny Guzowa do rejestru zabytków nieruchomych województwa mazowieckiego. Stosowna decyzja (nr 1395) została wydana w dniu 14 października 2016 r., wpisu do księgi rejestrów zabytków dokonano w dniu 5 grudnia 2016 r. pod nr A – 1355.

Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, w art. 3. pkt.12 podaje definicję historycznego układu urbanistycznego lub ruralistycznego. Jest to „przestrzenne założenie miejskie lub wiejskie, zawierające zespoły budowlane, pojedyncze budynki i formy zaprojektowanej zieleni, rozmieszczone w układzie historycznych podziałów własnościowych i funkcjonalnych, w tym ulic lub sieci dróg.”

MWKZ podkreślił, „iż założenie guzowskie, kształtujące się od XVI wieku, posiada do chwili obecnej niemal wszystkie (za wyjątkiem zabudowy produkcyjnej, tak historycznej, jak powstałej po 1945 r.) elementy samodzielnego założenia ziemskiego w czytelnym podziale funkcjonalnym, wpisanym w historyczne trakty i podporządkowanym głównej osi założenia biegnącej w układzie północ – południe, tj.: rezydencję właściciela wraz z parkiem i małą architekturą, folwark z zabytkową zabudową mieszkalną i gospodarczą oraz zespół zabudowy mieszkalnej pracowników cukrowni. Zarówno wyjątkowej klasy artystycznej zespół pałacowo-parkowy (…), sięgający czasów baroku, jak też towarzyszące mu dziewiętnasto i dwudziestowieczna zabudowa mieszkalna oraz gospodarcza, świadczą o długoplanowym zamyśle, jaki realizowali kolejni właściciele Guzowa. W efekcie działań rodziny Łubieńskich i później Sobańskich stworzono spójny zespół architektoniczno-urbanistyczny. Zaplecze materialne majątku stanowiła cukrownia istniejąca od 1829 r. po stronie zachodniej głównej osi założenia (zabudowa nie zachowana). Rozmach produkcji przekładał się na dynamiczny rozwój osady, o czym świadczy sześciokrotny wzrost liczby mieszkańców na przestrzeni półwiecza (w czwartej ćwierci XIX wieku Guzów zamieszkiwało ok. 1500 osób – vide „Słownik Królestwa Polskiego”, 1880 r.)”